Beelden van Schotland

Zodra ik in het buitenland vertel dat ik uit Nederland kom, komt vaak de onvermijdelijke opmerking; Hasj, hasj and red lights. De ouderen hebben een iets romantischer beeld, zij noemen vaak de klompen en de tulpen. Een beetje waar, een klein beetje maar.

Doedelzakspelers in Kilt en Braveheart

Nu ga ik naar Schotland en wat heb ik de hele tijd op mijn netvlies? Doedelzakspelers in Schotse Kilts, Mel Gibson in de film Braveheart en de mistroostige flat in Glasgow waar de hoofpersoon uit het boek Shuggy Bain opgroeide. Ik voel het al aankomen, hier zal vast net zo weinig van kloppen als van het beeld van de drugs en red lights op elke straathoek in willekeurig welke plaats in Nederland of de klompendragers met hun tulpen. Maar beelden zijn sterk.

Under my kilt is the future of Scotland

Ik krijg nooit meer de Schot van mijn netvlies die we ontmoetten in de bar van een hotel in 1981. Waar we met 15 vrouwen/meiden (leeftijd rond de 18) tijdens onze werkweek nog even wat dronken toen hij daar in vol ornaat- rok en kousen met blote benen- binnenkwam. Nog voordat hij aan de bar kon gaan zitten stoven we op hem af en bestookten hem met vragen.  “Waar is je (doedel)zak, Wat ziet er onder je kilt?  En draag je wel een onderbroek?  Ik krijg met terugwerkende kracht het schaamrood op de wangen. Na een uur was de man zo uit zijn doen/ opgezweept, dat hij de rok optilde, waarbij hij riep ’under my kilt is the future of Scotland’’, en wij een blik kregen op zijn blote, harige billen. Ik herinner me ook nog hoe hij uiteindelijk afgevoerd werd uit het hotel omdat hij bij ons aan de kamerdeur klopte en wij daarover ons beklag deden.  Zo bedreigend dit gedrag voor de jonge onschuldige meisjes….

De eerste dag op de royal mile in Edinburg is het meteen raak. Ik hoor vanuit de verte de typische hoge tonen al. Daar staat mijn doedelzakspeler in kilt. Witte laarzen met zwarte neuzen, rood geblokte sokken en een geruite rok, en alsof dit nog niet genoeg is, ook nog een hoge harige hoed. De geblokte kilt is gemaakt van Tartan; een geruite, wollen stof. Iedere clan heeft zijn eigen tartan. Ik ben er snel achter, deze man is een toeristen trekker, met zijn geldbakje voor zich. Later zie ik de echte kiltdragers. Ze bestaan nog echt, gelukkig.  Niet elke man draagt ze dagelijks, maar voor feesten en bijzondere gelegenheden draagt de Schot zijn kilt. Met trots.

 Ik bezoek het monument ter gedachtenis aan Braveheart/William. Op een heuvel in Sterling met uitzicht op Sterling Castle staat de hoge toren waar je alles te weten komt over deze moedige Schotse vrijheidsstrijder. Hij werd de leider van het Schotse verzet tegen de Engelse bezetting aan het begin van de Schotse onafhankelijkheidsoorlogen en versloeg op 11 september 1297 tijdens de slag bij Stirling Bridge de Engelsen. In de toren het beroemde zwaard en buiten een tijdgenoot van William die in geuren en kleuren het verhaal vertelt. William zelf ligt hier niet begraven. Hoe gruwelijk, hij werd gemarteld en gevierendeeld.

Glasgow en de beruchte wijk Sighthill

Dan mijn laatste doel; het Glasgow van Shuggy Bain. Het autobiografische verhaal van een jeugd in een naargeestige buurt in Glasgow met deprimerende flats. Maar ook de liefde voor zijn bijzondere moeder die vlucht in de drank. Shuggy Bain is geschreven door Douglas Stewart. Als je het nog niet gedaan hebt; Ga.Het.Lezen.. De flats blijken niet meer te bestaan, ze zijn afgebroken en de hele buurt wordt opgeknapt, Op internet vind ik nog beelden van hoe het er vroeger uitzag. Ik rijd door de buurt en probeer me voor te stellen hoe het was. Mijn beelden van Schotland.