Waarom de nationale parken in Oeganda zo anders zijn
Op safari met ranger David in Queen Elizabeth National Park Oeganda
We stuiteren in onze safariwagen over de zandwegen van Queen Elizabeth National Park, als ranger David zich omdraait vanaf zijn stoel voorin. “Wisten jullie dat Oeganda tien nationale parken heeft?” begint hij. “En dat al deze Nationale parken zo anders zijn? Zo zijn bijvoorbeeld vijf daarvan savanneparken.
Voor ik iets kan zeggen, gaat David alweer verder. Hij praat met zoveel enthousiasme dat je er vanzelf in meegaat. “Niet elk park heeft dezelfde dieren,” zegt hij. “Hier in Queen National Park zie je bijvoorbeeld leeuwen, Uganda kob, waterbokken, nijlpaarden… maar geen giraffen of neushoorns.” .
Ik kijk om me heen. Geen giraffe te bekennen inderdaad.
Niet elk National park in Oeganda heeft dezelfde dieren
“Giraffen zie je in Lake Mburo of Murchison Falls. En voor gorilla’s moet je natuurlijk naar Bwindi,” zegt David. “Elk gebied heeft z’n eigen dieren.”
Verschillende landschappen in Oeganda
Dit heeft alles te maken met de enorme variatie in landschap. In Oeganda wisselen tropisch regenwoud, savanne, moeras en bergen elkaar razendsnel af. Binnen een paar uur rijd je van groene heuvels naar dorre vlakten. Elk ecosysteem heeft zijn eigen bewoners – en niet elke soort voelt zich overal thuis.
Waarom giraffen niet in Queen Elizabeth National Park leven
“Er groeien hier geen acaciabomen,” legt David uit terwijl hij wijst op het grasland om ons heen. “En zonder acacia geen giraffen. Die eten bladeren van bomen – browsers noemen we dat. Net als olifanten. Grazers zoals buffels en nijlpaarden eten juist gras van de grond.”
De verdwijning van de neushoorn – en mijn ontmoeting in Ziwa
En de neushoorns? Die waren verdwenen. Ooit leefden ze in Murchison Falls, maar tijdens de oorlogen in de jaren ’70 en ’80 werden ze allemaal gestroopt. Sommigen voor hun hoorns, anderen simpelweg als voedsel.
Vandaag leven ze weer in Oeganda, maar niet in het wild. In het Ziwa Rhino Sanctuary worden ze beschermd in een groot omheind gebied, waar ze onder permanente bewaking opnieuw worden grootgebracht.
Ik was er zelf, samen met ranger Simon Peter, die ons te voet mee nam het reservaat in. Wandelen tussen de neushoorns – heel gaaf en indrukwekkend. Het landschap afwisseldend begroeid en dan weer open plekken. Alleen het geluid van onze voetstappen en de vogels om ons heen.
En toen, tussen de struiken: een groep witte neushoorns. Een moeder met een jong. Ze stonden te grazen, amper onder de indruk van onze aanwezigheid. We bleven op afstand, maar toch dichtbij genoeg om hun logge, zachte bewegingen te zien. Ik voelde me klein en bevoorrecht, alsof ik in een andere wereld stapte – een wereld waarin wilde dieren ons even toelieten.
Simon Peter kende elke neushoorn bij naam. Hij vertelde over de eerste exemplaren die uit Zuid-Afrika waren gehaald, over het eerste kalf dat in Oeganda werd geboren – Baby Obama – en over hoe belangrijk het is dat deze dieren ooit weer terugkeren naar het wild.
Ziwa is geen klassiek nationaal park. Er waren geen leeuwen, geen gamedrive, geen verrekijkers. Maar wél het gevoel dat je even onderdeel mocht zijn van iets groters.
Oeganda versus Kenia en Tanzania: andere landschappen, andere safari
Terug naar de verschillende landschappen en de dieren die daarbij horen: in landen als Kenia en Tanzania is dat anders. Daar zie je in bijna elk park dezelfde dieren. De ecosystemen hier zijn er groter en opener: uitgestrekte savannes waar zebra’s, gnoes en roofdieren zich vrij kunnen verplaatsen tussen reservaten zoals de Serengeti en de Masai Mara.
Maar hier in Oeganda is het geen one-size-fits-all. Elk park vertelt z’n eigen verhaal.
Welke dieren zie je in welk park?
Queen Elizabeth NP
Leeuwen (ook boomklimmend), Uganda kob, nijlpaarden, waterbokken, olifanten, luipaarden
Lake Mburo NP
Giraffen, zebra’s, impala’s, wrattenzwijnen, elanden, luipaarden
Murchison Falls NP
Giraffen, olifanten, leeuwen, buffels, nijlpaarden, krokodillen
Bwindi Impenetrable Forest
Berggorilla’s, chimpansees, bosolifanten, colobusapen
Kidepo Valley NP
Struisvogels, cheeta’s, elanden, jakhalzen, grote kuddes buffels
Neushoorns
Oeganda is onvergelijkbaar en uniek
Oeganda is geen land van afvink-safari’s of standaard Big Five-lijstjes. Het is een mozaïek van landschappen, verhalen en ontmoetingen. En dat maakt het – letterlijk – onvergelijkbaar en uniek.