Ontdek de prachtige Swartberg Pass

De prachtige Swartberg Pass

Als je vanuit Oudshoorn naar Prince Albert rijdt kom je over De Swartberg Pass. Gelegen in de kleine Karoo op de R 328 en absoluut één van de mooiste bergpassen ever! Gebouwd in 1887 door Thomas Bain met gevangenen die hier te werk werden gesteld. De pass is 24 kilometer lang. Onverhard maar prima te doen met een gewone auto. Prachtige uitzichten en imposante bergen.

Een avontuurlijke rit naar de verborgen paradijselijke Hel

Ik reed al vaker over de prachtige Swartberg Pass van Oudshoorn naar Prince Albert, maar de afslag naar de vallei “Die Hel” had ik nog nooit genomen. Maar het intrigeerde mij wel.  Misschien was het de naam? Die Hel. Hoe komt het gebied aan zo’n naam en wat is daar loos?  Een ding is zeker. Het is een facinerende naam, daar willen we meer van weten. Met een gehuurde 4x4 en een goed gevulde proviandtas gaan reisgenoot J en ik naar Die Hel. Sterker nog, we blijven er ook een nacht.

Alleen toegankelijk via de Swartberg Pass

Stalen zenuwen gewenst

Na de top van de Swartberg Pass zie je na 3 kilometer de afslag. Dan is het nog 37 kilometer (2 uur) rijden voor je de toegangspoort bereikt. Ja, je komt nog niet zomaar in Die Hel. We rijden er, zoals het bord aangeeft, inderdaad twee uur over. De weg naar Die Hel is onverhard, met veel losse stenen. Een goede auto was het advies, de stalen zenuwen hadden ze er ook wel bij mogen vermelden.

Gapende afgronden

We rijden langs gapende afgronden, dicht langs stenen muurtjes waarvan ik sterk het vermoeden heb dat die niet veel gaan tegenhouden. Maar het uitzicht is prachtig.

De vallei is adembenemend mooi, met prachtige vergezichten op de glooiende beboste heuvels en bergen, de nationale bloem de Protea trots bloeiend links en rechts langs de weg en huppende klipspringers voor ons uit. We rijden rustig, heel rustig.

Het mysterie van die Hel of de Gamkaskloof

Het mysterie van de Hel wordt langzaamaan duidelijk en blijkt minder spannend te zijn dan ik dacht. Die Hel heeft niets te maken met de echte hel, maar Die Hel komt van Die Helle. Een benaming voor deze steile vallei, die 20 kilometer lang is en 600 meter breed. De oorspronkelijk naam was Gamkaskloof, de naam die nu ook nog steeds veel gebruikt wordt. Gamka betekent leeuw in het Khoisan, de kloof van de leeuwen.

Bushmen eerste bewoners

De Bushmen of Khoisan waren de oorspronkelijke bewoners van de vallei. Rotstekeningen herinneren daar nog aan. Later werd de rivier die hier stroomt ook zo genoemd.

Afrikaner boeren

In 1830 vestigde de eerste Afrikaner boeren zich hier. De boeren vluchten in de eerste helft van de 19^e eeuw voor de Britse kolonisatie uit de Kaapkolonie en vestigden zich in deze streek. Volgens de verhalen vonden ze hier het paradijs. Een prachtige vruchtbare vallei en water in overvloed. Veilig en rustig.

Jarenlang geïsoleerd

In deze vallei streken verschillende families neer. Ze bleven hier uiteindelijk zo’n 130 jaar geïsoleerd wonen.  Op het hoogtepunt woonden hier zo’n 160 mensen.  Er was een school en vanzelfsprekend voor de godsvruchtige boeren ook een kerk.  

Met de ezel boodschappen doen

Af en toe werd de tocht met ezels ondernomen om inkopen te doen in het nabijgelegen Prince Albert, de enige manier om uit de vallei te komen.

Bewoners vertrokken

In 1962 werd een weg aangelegd, waarna veel jongeren de vallei verlieten. De laatste bewoner vertrok in 1991 uit de Hel. Pas in 1998 keerden nazaten van de oorspronkelijke bewoners terug. Zij verzorgen overnachtingen in de leegstaande huizen en gebouwen, bieden kampeerplekken aan en runnen een restaurant. Meer informatie vind je op Gamkaskloof.co.za.

Unieke trouw locatie

Ook is het mogelijk hier te trouwen. Het speelt even in mijn hoofd, bijzonder als je dit als locatie vermeldt op je trouwkaart. Reisgenoot J. is niet van het trouwen, dus dat gaat ook hier niet gebeuren.

Sociale controle

Na de rit komen we aan in de vallei. Een aantal huizen bij elkaar, veel groen en verder niets behalve een prachtig uitzicht. We bezoeken het Cape Nature information centre en museum, waar je een goed beeld krijgt van het leven en werken van de bewoners van Die Hel. Het is heel uniek deze vallei, leven op zo’n geïsoleerde plek die ongetwijfeld qua sociale controle ook vrij pittig was.

Spartaans overnachten

Wij overnachten in het oude huis van Santjie Maria’s. Spartaans ingericht, met een kleine keuken, slaap- en woonkamer. En een stoep waar we ’s avonds genieten van de sterrenhemel. In de Hel is er geen wifi verbinding. Als je tot rust wilt komen moet je echt hier zijn. We bakken ons meegebrachte eten op de braai en genieten van de absolute stilte. In onze basic slaapkamer slaap ik die nacht heerlijk. En ’s ochtends bij het ontwaken zit er een Caracal (of Rooikat in het Afrikaans) vanuit de bosjes naar mij te kijken. Of was het toch een luipaard? De Hel komt in vele gedaanten.

Meer informatie op:

www.gamkaskloof.co.za

www.diehel.com

Lees hier over een andere bijzondere bestemming off the beaten track. The Owl route naar Nieu Bethesda