Of the beaten track
In Zuid-Afrika kun je prachtige routes volgen naar ongewone, bijzondere plekken. Zo namen we op de Swartberg Pass de afslag naar Die Hel reden we vanuit Calitzdorp via een gravelroute naar het natuurreservaat Groenfontein en Kruisrivier en bracht The Owl route in de Karoo ons naar Nieu Bethesda.
Als je echt iets bijzonders wilt doen!
The Owl Route naar Nieu-Bethesda
De meeste mensen die vanuit Johannesburg naar Kaapstad rijden, volgen de N1. Via Bloemfontein naar Colesberg en daarna verder via Beaufort-West naar het zuiden. Met mijn Zuid-Afrikaanse vrienden namen we op de N1 bij Colesberg de afslag naar Graaff-Reinet via de N9. Lekker muziekje aan en bijna geen verkeer onderweg—zo wordt een lange autorit ineens een stuk minder zwaar.
De Karoo in Zuid-Afrika
Je bent hier in de Karoo: eindeloze vlaktes met imposante luchten, helderblauw met grillig gevormde wolken. Het woord ‘Karoo’ komt waarschijnlijk van het Khoisan-woord garo, wat ‘woestijn’ betekent. Droogte, dat is waar de Karoo om bekend staat.
Bijzondere stenen roundavels
Na ongeveer anderhalf uur rijden op deze weg verschijnt er een bord met de afslag naar de Owl Route, die naar Nieu-Bethesda leidt. De weg wordt steeds smaller en het landschap steeds indrukwekkender: enorme rotsformaties en uitgestrekte velden strekken zich uit zover het oog reikt. Opvallend zijn de ronde stenen rondavels. Plotseling duikt er een ronde rotspartij op, zo perfect gevormd dat het lijkt alsof het door mensenhanden is aangelegd, maar volledig natuur is. Terwijl we verder rijden, zien we borden die diverse restaurants en accommodaties aanprijzen. Onze bestemming blijkt populair te zijn.
Nieu- Bethesda is een klein plaatsje omgeven door bergen. Een paar brede zandwegen, eeuwenoude prachtige bomen en oude witte huizen.
Sfeer van de jaren 50
Ik was nooit in de jaren ’50 in Mississippi, maar afgaande op de films uit die tijd, zou het er zo uit kunnen zien. Paarden slenteren door de straten, kinderen spelen in de verte, en onder de vele oude bomen zoeken mensen verkoeling in de schaduw. Er hangt een landerige sfeer, het tempo ligt laag—als je wilt onthaasten, moet je hier zijn.
Permanent wonen er zo’n 1500 mensen, en zoals je vaak ziet in Zuid-Afrika, woont het grootste deel—ongeveer 1400 gekleurde mensen—in het nabijgelegen township. Zwart en wit, nog steeds gescheiden.
Verblijf van een paar maanden
Volgens mij heb je hier twee opties: of je blijft één of twee dagen en rijdt dan verder, of je blijft hier een paar maanden om helemaal tot rust te komen. De dame van het guesthouse tegenover de plek waar wij verbleven, verhuurt haar huis aan vrouwen uit de States die hier maandenlang blijven om de hectiek van thuis achter zich te laten.
Bouw van de kerk
Het dorp is in 1889 gebouwd. De aanleiding was de bouw van een kerk, want om dit te bekostigen moest er geld binnen komen. De boeren verkochten stukken land en de kerk was 4 jaar later - in 1893 gereed- en staat in volle glorie midden in het dorp.
Owl House Nieu Bethesda
Helen Martins
Het bekendste huis in Nieu-Bethesda is het Owl House van Helen Martins. Helen werd geboren in 1897, werkte als actrice en keerde na een kort en mislukt huwelijk terug naar haar geboortehuis. Daar zorgde ze tot zijn dood voor haar vader. Na zijn overlijden verfde ze zijn kamer zwart—geen teken van een warme vader-dochterrelatie. Uiteindelijk bleef ze alleen achter in het huis en wijdde de rest van haar leven aan het maken van kunst.
Een bonte verzameling
De tuin van haar huis is tot in de kleinste hoekjes gevuld met een kleurrijke verzameling beelden, glazen kunstobjecten en prachtig ingelegde glasmozaïekvloeren. Ook in het huis zelf vind je allerlei beelden, fantasiefiguren en objecten. Opvallend zijn de vele uilen, kamelen en beelden met uitgestoken armen, reikend naar het licht.
Licht en verbinding in het Owl House
Naar mijn gevoel was Helen iemand die altijd op zoek was naar licht en verbinding. Uiteindelijk komt Helen Martins in 1976 tragisch om het leven door zelfdoding. Ze drinkt—hoe gruwelijk—gootsteenontstopper.
Het huis en de tuin zijn nu een museum. Bezoekers kunnen een korte film bekijken over het leven van Helen Martins en daarna door de bijzondere tuin en het huis wandelen.
Ik vond het erg de moeite waard, andere bezoekers die ik sprak vonden het vreselijk. Wat je er ook van vindt, zeker is dat ze een immense scheppingsdrang had.
Bushman Heritage Museum
In een ander goed bewaard pand is het Bushman Heritage Museum gevestigd. Aan de wanden van het museum imposante wandtapijten met verhalen van de oorspronkelijke bewoners van deze streek , de Bushmen of Khoisan. Enkele wandtapijten worden ook tentoongesteld in the British Museum in Londen. Bij het museum kun je ook een drankje bestellen.
Gallery in Nieu Bethesda
In Nieu Bethesda zijn er meerdere galerieën met moderne kunst en souvenirs. Wij aten in Central Karoo’s best kept secret en overnachten in The Bethesda.