Op zoek naar souvenirs in Madagaskar
De dag breekt aan en we gaan op zoek naar bijzondere souvenirs in Madagaskar. Het is nog fris, de zon komt langzaam op, haar eerste stralen vegen het grijs van de nacht weg. Gisteravond zijn we geland op de internationale luchthaven in Antananarivo. Er is weinig tijd om het centrum van Tana, zoals de stad vaak genoemd wordt, in te gaan – maar niet getreurd! In de buurt van ons hotel ligt de Marché Artisanale de la Digue. Een lokale markt en dan ook nog ambachtelijk, beter kan niet. Ik ben dol op markten op reis en bij het woord artisanale word ik nog enthousiaster. Stel ik loop tegen een uniek beeldje aan, of vind een prachtige oude ring.
Markt aan de rivier Ivondro
Een lange smalle weg, omzoomd door kraampjes aan beide zijden. Achter de markt glinstert de Ivondro rivier. Aan de rand van de markt, bij de rivier, buigen vrouwen zich over het water om hun was te doen. Dat is iets dat ik later in Madagaskar vaker zie. De was wordt in het openbaar gedaan, en ligt vervolgens te drogen langs de oevers of in nabijgelegen bomen. Het is een kleurrijk geheel, een lappendeken van stoffen en kleuren. Het water glinstert onder de opkomende zon, en de kleuren van de doeken lijken te dansen in het vroege licht.
Wassen bij de Ivondro rivier
Kraampjes op de markt met dezelfde producten
De markt komt tot leven. De stilte van de ochtend maakt plaats voor het geroezemoes van stemmen, het gelach van kinderen, en het geluid van zebukarren op de straat. De kraampjes worden geopend, klaar om ons te verwelkomen. Ik loop langs verschillende kraampjes en zie veel dezelfde producten: kleine portemonneetjes, handgemaakte artikelen zoals geweven manden, schilderijen, sieraden, metalen fietsjes en textiel.
Zoeken naar de mooiste souvenirs in Madagaskar
Overal hoor ik enthousiaste begroetingen: "Please, come have a look." Wanneer ik vriendelijk bedank, krijg ik steevast hetzelfde antwoord: "Okay, later you come to me." Het aanbod is overal hetzelfde, en zodra een potentiële klant langsloopt, is het zaak deze de kraam in te krijgen, want binnenkomen in de kraam betekent zaken doen. Ik denk aan "de hengelmethode" van de beurstraining die ik jaren geleden volgde. Regel één: zorg dat je in gesprek raakt. Een korte blik op een product of souvenir weten de verkopers feilloos als teken van belangstelling in te schatten. Een beurstraining is hier totaal overbodig.
Edelstenen in Madagaskar als souvenir
Mijn oog valt op een aantal edelstenen in een glazen vitrine in een wat meer afgelegen kraampje. Edelstenen in Madagaskar, ik heb erover gelezen; het is een belangrijke sector in dit land. De stenen hier staan bekend om hun hoge kwaliteit en diversiteit: saffieren, robijnen, smaragden en halfedelstenen zoals toermalijn en aquamarijn. Een gouden steen glanst mij tegemoet, en de verkoper merkt het ook – hij ziet me kijken. "Please, come and have a look!" Even later sta ik met de steen in mijn handen. Deze prachtige steen zou perfect zijn voor de ring die ik al heel lang wil hebben. Dit zou echt een bijzonder souvenir zijn uit Madagaskar. De man kijkt mij rustig aan en zegt: "You have very good taste, lady. This is a unique specimen."
I make you special prize
“I can make you a special prize, the stone is Citrine”. Na even onderhandelen sta ik met de edelsteen buiten. Ik heb 60 euro betaald. De hele reis check ik of mijn bijzondere steen nog in de koffer zit.
Edelstenen in het zuiden van Madagaskar
Verderop tijdens de reis reizen we van Ranohira naar Tulear in het zuiden van Madagaskar, door een gebied waar veel edelstenen worden gewonnen. De gebruikelijke vriendelijke begroetingen onderweg ontbreken hier volledig. In plaats daarvan worden we geconfronteerd met duistere blikken van mannen met grote kettingen om hun nek, groepjes mannen die druk in gesprek zijn, en talloze arme bedelende kinderen. Onze chauffeur verbiedt ons de bus te verlaten – het is te gevaarlijk, de sfeer is grimmig.
Het recht van de sterkste
Welkom in de harde wereld van het geld, waar het recht van de sterkste zegeviert. De lokale mijnwerkers en hun gezinnen werken vaak onder erbarmelijke omstandigheden om de edelstenen en het goud te winnen, maar profiteren het minst. Het echte geld wordt verdiend door de tussenpersonen die de stenen voor een schijntje opkopen en ze exporteren naar internationale markten, waar veel hogere prijzen worden betaald. De kleine mijnwerker met zijn eenvoudige apparatuur kan niet op tegen de internationale bedrijven die met hun geavanceerde technologie dieper graven en stenen van hogere kwaliteit winnen.
De tragiek van Madagaskar
Zie hier de tragiek die je vaker ziet; arme landen met natuurlijke hulpbronnen hebben vaak moeite om deze economisch te benutten, denk aan Nigeria en Angola (olie), en Sierra Leone (diamanten). Het geld wat zo welkom is voor de gezondheidzorg, onderwijs en de infrastructuur verdwijnt naar het buitenland.
Goudwinning in Miandrivazo Madagaskar
De situatie in Miandrivazo langs de rivier de Mahajilo is al niet veel beter. Gezinnen die in diepe armoede leven, werken dag en nacht om goud te vinden, dat ze vervolgens voor een schamele opbrengst verkopen. Met de meest eenvoudige technieken zijn ze onafgebroken bezig. De verdiensten zijn onvoorspelbaar en de werkomstandigheden zwaar. Met veel inspanning blijft er soms slechts een spoortje goudgruis over na al het schudden en zeven.
Mijn bijzondere edelstenen
Als ik thuiskom na de reis, ga ik met mijn edelsteen naar de plaatselijke juwelier om de mogelijkheden voor de ring te bespreken. "Alles kan, Jacqueline, maar het is niet meer dan mooi geslepen glas." Welkom in de wereld van de souvenirs en de edelstenen in Madagaskar.
Lees meer over Madagaskar: