Pracht en praal, de hoogtepunten van Samarkand Oezbekistan

"Welcome in the oldest and most beautiful city on earth". Akobir, onze gids in Samarkand kan enig chauvinisme niet ontzegd worden, maar duidelijk is dat hij een punt heeft. Pracht en praal waar je maar kijkt in het oude centrum van de stad. De prachtige hoogtepunten Samarkand Oezbekistan

Registan, het hart van Samarkand

Bij aankomst gisteren werden we begroet door de adembenemende turquoise koepels van de Registan, het iconische plein dat het hart van Samarkand vormt, één van de absolute hoogtepunten van de stad. Het plein wordt omringd door drie madrassa's: de Ulugh Beg Madrassa, de Tilla Kari Madrassa en de Sher Dor Madrassa; het één nog mooier dan het andere en algemeen beschouwd als het mooiste complex van koranscholen ter wereld, een fantastische herinnering aan de hoogtijdagen van de Zijderoute en de invloed van verschillende culturen op de regio.

Samarkand op de Unesco Werelderfgoedlijst

Samarkand staat op de Unesco werelderfgoedlijst en wordt geroemd als een kruispunt en smeltkroes van culturen uit de hele wereld. De belangrijkste monumenten zijn mooi gerestaureerd en goed onderhouden, wel doet het wat "museumachtig" aan. De meeste inwoners wonen buiten het oude centrum. Er is een promenade die vanaf het Registan naar Sha-i-Zinda loopt, met veel restaurants en souvenirkraampjes én met oude kinderwagens gevuld met etenswaren. Samarkand is een populaire bestemming bij de inwoners van Oezbekistan, die super vriendelijk zijn. Overal worden we enthousiast begroet en natuurlijk gaan we samen op de foto. Niet vaak heb ik foto's met zo'n mooie achtergrond.

Gur-e-Emir Mausoleum van Timoer Lenk

Wij beginnen de tour onder leiding van Akobir bij het Gur-e-Emir mausoleum van Timoer Lenk. "Vroeg in de ochtend is het nog redelijk rustig, dat wordt straks zeker anders", zegt Akobir. Hij heeft het nog niet gezegd of ik zie grote groepen (aan de kleding te zien) lokale bezoekers arriveren met de bus. Het mausoleum is een van de meest bezochte bezienswaardigheden van Samarkand, met zijn prachtige blauwe koepel en gedetailleerde interieur.

Meest bezochte bezienswaardigheid van Samarkand

Binnen in de centrale ruimte het graf van Timoer Lenk, prachtig gedecoreerd met gedetailleerde mozaïeken, inscripties in Perzische kalligrafie en ingewikkelde geometrische patronen. Het is ongelofelijk mooi, de wanden, de plafonds, de pracht en praal straalt me tegemoet.

Graf van Timoer Lenk

In de graven naast het graf van Timoer Lenk rusten enkele van zijn naaste familieleden, waaronder zijn kleinzoon Ulugh Beg. Hij is degene die Timoer opvolgde na zijn dood in 1405, maar daarover later meer. We beginnen bij zijn grootvader die Samarkand op de kaart zette.

Timoer Lenk, de nationale held

Timoer werd geboren in 1336 in wat nu Oezbekistan is. Hij groeide op in een invloedrijke Turkse stam en begon zijn militaire carrière als huursoldaat met als doel de vroegere macht van de Mongolen te herstellen. Later wist hij zijn eigen leger te formeren en begon hij aan een reeks militaire veldtochten om zijn macht uit te breiden. Met succes, hij verwierf een enorm rijk dat zich uitstrekte van Anatolië in het westen tot India in het oosten en van Rusland in het noorden tot het Perzische rijk in het zuiden. Zijn naam- Lenk-dankt hij aan zijn manke voet die hij opliep tijdens een gevecht.

Wreed en geweldadig

Zijn veldtochten waren berucht vanwege hun wreedheid en gewelddadigheid. Maar er was niet alleen maar moord en doodslag. Zijn rijk kende ook een belangrijke culturele en artistieke bloei tijdens zijn heerschappij. Hij had interesse in kunst en architectuur en stimuleerde de ontwikkeling van de islamitische wetenschappen. Timoer stierf in 1405 tijdens een militaire campagne in het huidige China.

Na de dood van Timoer Lenk in 1405 waren er vele gegadigden om de controle over het rijk te over te nemen. Zijn kleinzoon Ulugh Beg werd uiteindelijk zijn opvolger.

Ulugh Beg wetenschapper en heerser

Akobir is duidelijk erg trots op Ulugh Beg, in de Ulugh Beg Madrassa op het Registan-plein vertelt hij later uitgebreid over het leven en werk van deze man. Hij adviseert ons om later die dag ook het Ulugh Beg Observatorium te bezoeken, één van de meest geavanceerde observatoria van die tijd.

Centrum van kunst, wetenschap en cultuur

Ik snap de trots van Agadir want onder de heerschappij van Ulugh Beg bloeide Samarkand op als een centrum van kunst, wetenschap en cultuur. Hijzelf werd vooral bekend om zijn bijdragen aan de astronomie en wiskunde. Zijn belangrijkste werk was de "Zij-i Sultani," een astronomische tabel die de posities van sterren en planeten beschreef. 

Ulugh Beg vermoord

Helaas duurde zijn heerschappij niet lang, hij werd in 1449 vermoord door rebellerende edelen, die zijn heerschappij wilden beëindigen. Ik vraag Akobir waarom hij vermoord werd." Er zijn verschillende theorieën en redenen die mogelijk hebben bijgedragen aan zijn dood, het meest waarschijnlijke is dat Ulugh Beg, in de ogen van religieuzen te veel interesse had in wetenschap en filosofie, wat in strijd zou kunnen zijn geweest met strengere religieuze overtuigingen". Ik denk aan Afganistan.

Registan Plein

We zijn ondertussen aangekomen op het Registan Plein. 'Wat groot", dat is de eerste gedachte die in mij opkomt. En vervolgens een gevoel van dankbaarheid, dat ik hier loop op deze het prachtige plek met zo'n rijke geschiedenis en prachtige architectuur. Ik ben er stil van. De medressen zijn alledrie zeer imposant. Mij fascineren vooral de tijgers van de Sher-Dor Medresse. "Sher-Dor" betekent "Tijgerdrager" het verwijst naar de afbeeldingen van tijgers die op de gevels staan.

Tilla Kari Medresse

Maar het absolute hoogtepunt is de Tilla Kari Medresse. De naam betekent letterlijk "met gouden koepel," en dat is te zien. Het gebouw werd later een moskee.

Bibi-Khanym Moskee

Via de Bibi-Khanym Moskee, ooit de grootste moskee ter wereld en ook  gebouwd door Timoer Lenk lopen we naar een andere hoogtepunt van historisch Samarkand, het Shaz-i-Zinda mausoleum.

Shaz-i-Zinda Mausoleum

Zoiets moois heb ik nog nooit gezien. Een smalle straat vol met prachtige mausolea en graven. Het ene graf is nog mooier dan het andere met mozaïeken in de prachtigste kleuren blauw. Dit was de favoriete begraafplaats voor leden van de Timoeridische dynastie van de 11de tot aan de 19e eeuw. Shaz-i-Zinda is ook erg populair bij grote groepen Oezbeekse bezoekers die er komen om te bidden. Prachtige hoogtepunten Samarkand Oezbekistan.

Siab Bazaar

De middag verken ik de stad verder zonder Akobir. Ik koop wat fruit en cashewnoten op de Siab Bazaar, een bruisende markt waar je lokale producten en souvenirs kunt kopen. 

Registan by night

Ik sluit de middag af in een restaurantje en geniet 's avonds van het verlichte Registan-plein. Pracht en praal in Samarkand, ook 's avonds.