Bali in 1990
Oké, ik zal jullie niet weer vervelen met mijn verhalen over Bali in 1990, toen ik nog bijna zonder andere toeristen over de zandwegen van het kleine kunstenaarsdorpje Ubud liep. Niets zo irritant als steeds beginnen over vroeger, toen een mandarijn nog een traktatie was, of hoe geweldig toen je nog op straat kon spelen zonder auto's.
Bali te druk? Bali lijkt steeds drukker te worden
Maar eerlijk gezegd, het ís echt zo totaal anders nu. Het lijkt wel alsof er elk jaar meer mensen naar Bali komen. Misschien overdrijf ik, maar toch.
Een grote overgang van Sumbawa naar Canggu
Deze keer was de overgang trouwens wel heel groot. Ik ging van het streng islamitische Sumbawa naar het mondaine Canggu, en de cultuurshock was bijna net zo groot als de temperatuurverschillen tussen Nederland en Bali. De ene dag nog tussen vrouwen in burka’s op de markt, en de volgende dag lag ik op een rooftop naast een man in een minuscuul roze broekje tijdens een yogasessie. En toen de yogaleraar aan het einde van de sessie zijn grote fluit tevoorschijn haalde om instrumentaal af te sluiten, dacht ik: "Gelukkig lig ik hier alleen, ik moet nu echt niemand aan kijken".


Verkeersopstoppingen in Canggu en Ubud
Vooral Canggu en Ubud zijn erg druk. En er wordt nog steeds meer bijgebouwd. De hoeveelheid nieuwe hotels en cafés lijkt geen einde te kennen. Het gevolg van al deze populariteit en drukte? Verkeersopstoppingen en niet zo'n beetje ook. Ik kwam om 15.00 uur aan op het vliegveld in Denpasar en reed zo het verkeersinfarct in, onderweg naar Canggu. Vier uur later was ik in mijn hotel. De afstand? 18 kilometer.

Ubud is niet veel beter. Het ooit zo serene, spirituele toevluchtsoord voor yogi’s en kunstenaars is veranderd in een bruisende hub vol markten en toeterende scooters. Ik bedoel, ze hebben nog steeds rijstvelden, maar het kost je nu een uur om ze te bereiken door het verkeer. Er zijn alleen smalle wegen waarop je vaak uren stil staat.
En wat doet de Indonesische overheid eraan?
Ze zijn zich er heel bewust van. Er zijn plannen voor een metro- en light rail-systeem in Bali om al die toeristen makkelijker te verplaatsen en de verkeersdrukte te verminderen. En eerlijk, dat zou een zegen zijn. De bouw is gepland om in september 2024 te beginnen met voltooiing in 2028. Ook proberen ze meer duurzaam toerisme te promoten.
Ubud en Canggu nog steeds de moeite waard
Maar voordat je denkt dat het alleen maar kommer en kwel is; Bali en ook Ubud en Canggu zijn nog steeds erg leuk. Wat kun je doen om er optimaal van te genieten?
Tips om te genieten op Bali
Wat kun jij doen om toch de rust te ervaren?
1. Accepteer de drukte
Okay, misschien een enorme open deur, maar dit is misschien wel de grootste les die je hier leert; aanvaard de situatie zoals de Balinezen dat zelf doen. Ik heb me echt verbaasd over de kalme houding van de chauffeurs in het verkeer! Ondanks de drukte is er geen getoeter, geen geschreeuw. Iedereen blijft rustig en neemt het zoals het is. Oké, het duurt vier uur, ja, dan is het zo. Misschien wel mijn grootste les, neem het zoals het is.
2. Ga iets buiten de drukke wegen in Ubud en Canggu
Ga je iets verder van de drukke wegen dan vind je nog steed de meest rustige plekken. Bijvoorbeeld hotel Cendana in Ubud, waar je midden tussen de rijstvelden zit of het geweldige hotel waar ik in Canggu verbleef. Ecosfera, hotel , yoga & spa. Ik heb een yoga studio ontdekt waar ik vijf dagen achter elkaar ben geweest. Zo mooi en zo rustig, het kan dus nog wel.

Ubud yoga centre
3. Vermijd de hoogseizoenen
Juli, augustus en de feestdagen? Gewoon overslaan. Kom in april, mei, september of oktober, wanneer het nog steeds heerlijk weer is, maar er geen hordes toeristen zijn.
4. Ga op zoek naar de rustige plekken op Bali

Denk aan de prachtige Sidemen Valley, de koele bergen van Munduk, het rustige Pemuteran of het duikparadijs Amed. Je zult hier nog echt dat rustige, authentieke Bali ervaren.
6. Vroeg uit de veren!
Ja, ik weet het, vakantie is voor uitslapen. Maar geloof me, als je de Tegallalang rijstterrassen of de Tanah Lot tempel zonder honderden andere toeristen wilt zien, moet je echt vóór de zon opkomen. Het is het waard.

7. Zoek de rustige stranden van Bali op
Vergeet het drukke Kuta of Seminyak. Ga voor Balangan Beach, Nyang Nyang Beach- allebei op het schiereiland Bukit of Pasir Putih (White Sand Beach). Daar vind je nog die rustige paradijsjes die je op Instagram ziet. Ze liggen aan de zuidwestkust en zuidoostkust van het eiland.
8. Laat de toeristische hotspots links liggen
In plaats van de geijkte attracties, kun je beter lokale dorpen verkennen, meedoen aan een ceremonie of een kunstworkshop volgen. Minder drukte, meer cultuur!

9. Verblijf in een kleinschalig hotel
Kies altijd voor een kleinschalige boetiekhotels of eco-lodge. Ze geven je meer rust en een intiemere ervaring.
Mijn hoteltips:
Canggu: Ecosfera Hotel, Yoga en Spa
Lovina: Sing Sing Resort
Ubud: Umah Tampih Luxury Private Villa
Ubud: Joglo Organik Guesthouse
Met deze tips kun je nog steeds genieten van het echte Bali, zonder te worden overspoeld door toeristische drukte. Of, nou ja, minder overspoeld. Bali blijft Bali natuurlijk, met al zijn charme, chaos en verrassingen.
Lees ook mijn tips voor Ubud


Prachtige verhalen weer Jacqueline, er komen veel herinneringen boven uit 1992/1993 en 1997 toen mijn man ik daar verdeeld over 3 periodes en 2 jaar daar bijna een jaar hebben gewoond. Ik herken het mooie van religies vredig naast elkaar leven zoals het hoort. Was er altijd bang voor en nu zie en lees ik het super druk geworden daar. Wij woonden op Java (Bandung) maar zijn op vakantie geweest op Java, Bali, Lombok en Sulawesi, een tijd om nooit te vergeten, schitterende natuur, heerlijk eten en lieve mensen, was een feest om daar te zijn of zoals een collega van mijn man zei "ze zeggen wel leven als God in Frankrijk maar dan was hij nog niet in Indonesië geweest" Ook de grijze plastic tasjes waar ze toen al alles instopten zo veel overal.
Dank je weer voor de mooie beschrijving.