Muurschilderingen van de recente geschiedenis
De muurschilderingen (murals) in de Bogside wijk in Derry zijn niet te missen. Op bijna alle muren, op de hoeken van de straten, op de zijkanten van woningen; overal zie je ze. Het voelt alsof je loopt van het ene verhaal naar het andere. Verhalen van vrijheidsstrijders, vluchtende kinderen, slachtoffers. Indrukwekkende kunstwerken die zo verbonden zijn met de recente geschiedenis van het conflict in Noord-Ierland. Als uiting van strijd en herdenking. en van vrede en verzoening. Sterke beelden die alles zeggen.
Uitleg van de verschillende muurschilderingen
De afgelopen jaren worden de murals ook steeds meer bezocht door toeristen en kun je rondleidingen boeken. Ik ging op pad met Patrick. Iemand die uit eigen ervaring vertelt en uitleg en context geeft. Een absolute meerwaarde.
Bogside Artists
De muurschilderingen in Derry werden grotendeels in verschillende periodes vanaf de jaren 1980 tot de jaren 2000 gemaakt. Ze zijn het werk van de Bogside Artists, een groep bestaande uit Tom Kelly, William Kelly en Kevin Hasson.
De eerste muurschilderingen verschenen in de vroege jaren 1980, met een focus op de politieke en sociale strijd van de nationalistische gemeenschap in Derry.
In de jaren 1990 werkten de Bogside Artists aan een serie murals die specifiek de gebeurtenissen en de impact van Bloody Sunday (1972) weergaven, zoals de Battle of the Bogside.
Battle of the Bogside
Patrick vertelt over de mural The Battle of the Bogside. Je ziet indringende beelden van de momenten na de schietpartij, met specifiek aandacht voor de slachtoffers en de chaos die volgde. Een opvallend onderdeel van de mural is het beeld van Father Edward Daly, een katholieke priester die een witte zakdoek omhooghoudt terwijl hij probeert een van de gewonden te helpen. Dit beeld is een van de meest iconische foto’s van Bloody Sunday en symboliseert de poging om levens te redden te midden van het geweld. De mural toont ook verschillende andere mensen die proberen de gewonden te helpen of zelf gewond zijn geraakt.
Murals over vrede en verzoening
Naarmate het vredesproces vorderde, begonnen de Bogside Artists ook murals te schilderen die vrede en verzoening promoten. Deze murals weerspiegelden de hoop op een vreedzamere toekomst na het Goede Vrijdagakkoord van 1998. En er komen nog steeds meer nieuwe muurschilderingen bij.
The Petrol Bomber
De mural van de persoon met het gasmasker in Derry is een van bekende muurschilderingen. Je ziet een jongen met een gasmasker die een molotovcocktail (petrol bomb) vasthoudt. Strijdlust en bereidheid te strijden, dat is wat dit beeld uitstraalt. Het gaat hier om de Battle of the Bogside, een punt waarop de strijd escaleerde.
Het gasmasker en de molotovcocktail symboliseren het verzet van de katholieke gemeenschap tegen wat zij beschouwden als onderdrukking en onrechtvaardigheid door de Britse autoriteiten en de protestantse meerderheid.
Impact op jongeren in Derry
Deze mural benadrukt ook de impact van het conflict op de jongeren in Derry. Het beeld van een jonge persoon in een gevaarlijke en gewelddadige situatie onderstreept hoe de jeugd direct betrokken raakte bij het geweld en de politieke strijd, iets wat Patrick ook uit eigen ervaring meemaakte.
Bernadette
Dat ook vrouwen actief waren in de verzetsbeweging is niet te missen. Patrick: " Op deze vrouw was ik mijn hele jeugd verliefd. Zo stoer en zo enorm moedig". Het is Bernadette McAliskey (destijds Devlin), een prominente Noord-Ierse politieke activiste, die de menigte in de straten van de Bogside aanspreekt. Bernadette werd in 1969 op 21-jarige leeftijd het jongste vrouwelijke parlementslid. Ze vertegenwoordigde de partij Unity, die streefde naar burgerrechten en sociale rechtvaardigheid.
Patrick; " Nooit was ze bang, niemand kon haar stoppen. In 1981 overleefde ze een moordaanslag door leden van de Ulster Freedom Fighters, een loyalistische paramilitaire groep. Zij en haar echtgenoot werden neergeschoten in hun huis, maar beiden overleefden de aanval".
Prullenbakdeksel als communicatiemiddel
Het prullenbakdeksel op de voorgrond werd gebruikt door vrouwen en kinderen in katholieke gebieden in heel Noord-Ierland om mensen te waarschuwen voor een dreigende inval door het Britse leger. Ik vraag Patrick waar de hond voor staat. " Honden zijn altijd loyaal en beschermend, net als Bernadette". Ik merk het, het gevoel van Patrick voor Bernadette is onverminderd sterk.
The Runner
Een jonge jongen die wegrent. In zijn spijkerpak, ernaast een jongen die zo uit school lijkt te komen. Gewone jongeren die op de vlucht zijn. Patrick: "Het laat zien hoe jongeren bijzonder kwetsbaar waren tijdens The Troubles. Het toont de impact van het conflict op de jeugd en hoe zij vaak direct betrokken raakten bij de gevechten en de onrust. Je ziet ook de angst, de angst die de gemeenschap voelde". Dat voel je inderdaad, het is een beklemmend beeld.
Mothers and sisters
De vrouw in het midden van de muurschildering hierboven is Peggy O'Hara, moeder van INLA-hongerstaker Patsy O'Hara. Hij was een van de tien republikeinse gevangenen die stierven tijdens de hongerstaking van 1981. De hongerstaking was een protest tegen de terugtrekking van de Special Category Status, die republikeinse en loyalistische gevangenen behandelde als politieke gevangenen in plaats van gewone criminelen. Na de dood van haar zoon werd Peggy O'Hara een actieve figuur in de Ierse republikeinse beweging.
Het meisje aan de linkerkant wijst naar een andere muurschildering, een duif van vrede.
Tot slot staan we stil bij de mural met de portretten van de 14 mensen die op 'Bloody Sunday' omkwamen. Naast de portretten ook 14 eikenbladeren waarbij elk blad een van de slachtoffers symboliseert. Derry ontleent zijn naam aan het Ierse woord Doire, wat eikenhout betekent.
Sterke beelden, indrukwekkende verhalen. The spirit of freedom. Bezoek als je in Derry bent zeker de murals van de Bogside.
