Zandkleurige gebouwen en blauwe tegels
Heel vroeg in de ochtend hoor ik een berichtje binnenkomen op mijn telefoon. "Hi Jacqueline, Anna here, shall we meet at 7.30 because of the heat?" Anna is de gids die ons zal rondleiden in Khiva, onze eerste "Zijderoute stad" in Oezbekistan waar we gisteravond aankwamen. Het was een goede timing; de zon ging net onder, alle zandkleurige gebouwen en de lemen wal met de hoekige kantelen rondom de oude woestijnstad kleurden prachtig geel, de torens en grote minaretten met hun blauwe tegels straalden ons tegemoet.
Zijderoute met kamelen en stoere reizigers
Soms moet ik even wennen als ik ergens aankom, hier is de eerste indruk meteen verpletterend. Alles in dezelfde mooie stijl, met een beetje fantasie zie ik de kamelen door de straten lopen. Bepakt en bezakt, stoere reizigers in lange jassen en getooid met een imposante tulband lopend naast de kamelen. Khiva was een belangrijke welvarende karavaanstad op de zijderoute, de benaming voor het eeuwenoude netwerk van handelswegen tussen Oost en West, reikend van China tot Europa. Er werd handel gedreven, ideeën en religies werden uitgewisseld en men leerde van elkaar. Overigens is de naam ‘zijderoute’ pas eind 19e eeuw in gebruik geraakt. Zijde was het meest tot de verbeelding sprekende product dat verhandeld werd, maar zeker niet het enige.
Overnachten in een Karavanserai
Khiva was een laatste stop voor de tocht door de woestijn richting Perzië. De stad ligt ingeklemd tussen de Karakum woestijn en de Kyzylkum woestijn. Hier kwamen de handelaren om zaken te doen, uit te rusten en overnachtten ze in de Karavanserai, die naast de veilige overnachtingsplek voor mens en dier ook vaak het middelpunt was voor de uitwisseling van nieuws, gebruiken, kennis en cultuur.
Khiva op de Unesco werelderfgoedlijst
De schoonheid van Khiva is onomstreden; Khiva is de eerste stad in Oezbekistan die de Unesco vermelding kreeg.
Ik kende Oezbekistan alleen van naam, hoe is het mogelijk dat ik niet wist hoe mooi het hier is? Oezbekistan is lange tijd een Sovjetrepubliek geweest en is sinds 1991 onafhankelijk. Een onbekende regio voor mij. Het maakt ook nederig. Toen wij nog van niets wisten en elkaar met knotsen achterna zaten, waren hier al ontwikkelde steden en gerenommeerde universiteiten. Van een ongekende schoonheid, bijna sprookjesachtig.
Maar -terug naar de realiteit- ook erg warm. Op de thermometer van medereiziger Harry zag ik dat we de 44 graden al bijna aantikten. Nog meer respect voor de reizigers van weleer die met deze temperaturen maanden door de woestijn liepen.
Oude stad binnen de stadspoort
Zo stoer zijn wij niet, dus we gaan vroeg op pad. Om 7.15 uur staat Anna al in de lobby van het hotel te wachten. Eerst naar de Westerpoort. Het oude centrum (Ichon/Qala) is vrij toegankelijk, voor de meeste musea, moskeeën en medressa's koop je een entreebewijs bij de Westerpoort; één van de vier toegangspoorten rondom de oude stad die 400 bij 600 meter groot is. De meeste bewoners wonen sinds de jaren 70 buiten de oude stad, er zijn nu nog ongeveer 5000 mensen die binnen de poorten wonen.
Intrekken bij de schoonouders
Anna woont buiten de oude stad. Met haar man en twee kinderen leeft zij, zoals gebruikelijk is in Oezbekistan, bij de ouders van haar man. Gelukkig voor Anna lijkt ze mij geen type dat onder de knoet van haar schoonouders zit. Aan haar manier van gidsen te zien is behoorlijk assertief en duidelijk, we horen tot op de minuut nauwkeurig hoe lang we bij elke bezienswaardigheid de tijd hebben..."My dear guests, I give you 12 minutes".
Het is nog vroeg, langzaam openen de souvenirstalletjes, die goed zijn weggewerkt in de stadsmuren, de deuren. Anna neemt ons in hoog tempo mee langs alle bezienswaardigheden. Aan het einde van de middag doe ik het in mijn eigen tempo nog dunnetjes over.
Dakterras in Khiva
Ik eindig de dag op een dakterras met het meest fantastische uitzicht. Als er dan ook nog een muzikant met een klarinet 'Shape of my hearth" van Sting speelt voel ik me net mijn oma, die vaak van pure vreugde moest huilen. Ik pink ook een traantje weg, en de reis is nog maar net begonnen.
